مصحابه با مهندس مجتبی شیرین پاسخ رستمی در مورد صادرات محصولات، برندسازی خارجی و شرایط صادارت و مشکلات برای کارآفرینان.
لطفاً بفرمایید شرکت هایی مانند شرکت شما، در زمینۀ صادرات محصولات خود به خارج از کشور چه کارهایی انجام می دهند؟
در راستای ارائۀ محصول برای صادرات علاوه بر کیفیت، تمرکز بر تنوع محصول از نظر ابعاد، طرح،
رنگ و همچنین تناسب با اقلیم آب و هوایی مقصد بسیار بااهمیت بوده و در قدم بعدی ایجاد زیرساخت ها
و دریافت مجوزات قانونی و تعیین استراتژی مناسب برای هر مقصد صادراتی می بایست در برنامۀ شرکت ها قرار گیرد.
شرکت های تولیدی ایرانی در مسیر تجاری سازی برند خود برای صادرات خارجی آن با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
مهم ترین ابزار در تجاری سازی برند، وجود ارتباطات قوی بین تجار است که این ابزار به صورت حضوری
و مجازی در دسترس است؛ باید گفت البته ارتباط مجازی بسیار ارزان تر و سریع تر رخ می دهد؛ ولی
این ارتباط تحت تأثیر مشکلات ایجادشده برای پیام رسان های خارجی و به دلیل مسائل امنیتی درحال
حاضر بسیار سخت شده است. مطمئناً این امر با پیام رسان های داخلی تا این سطح ممکن نخواهد بود.
به نظر بنده مسئولین در راستای رفع این مانع باید به فضای مجازی درخصوص ارتباط میان تجار نگاه
ویژه ای داشته باشند.
از نظر شما دولت در چه حدود و حوزه هایی در روند تجاری سازی محصولاتی مشابه با محصول شما به منظور صادرات خارجی نقش دارد؟ وضعیت مطلوب از نظر شما در این زمینه چگونه باید باشد؟
معرفی تجار دو کشور به هم و ایجاد بسترهای مناسب برای برگزاری نمایشگاه ها و رویداد ها و علی الخصوص برگزاری جلسات اختصاصی با بازرگانان کشورهای مختلف، نقش بسیار زیادی در ایجاد ارتباطات مناسب دارد که دولت ها باید برای آن برنامه ریزی مناسبی کنند. از طرف دیگر ایجاد ساختار مناسب برای انتقال سریع و امن ارز حاصل از صادرات به کشور که با توجه به تحریم ها هزینه های زیادی برای صادرکنندگان ایجاد نموده، از مواردی است که می توان از حاکمیت انتظار داشت.
شرکت های تولیدی در روند تلاش برای صادرات محصول خود به خارج از کشور با سازمان های دولتی مسئول در امر تجارت خارجی چه تعارضاتی را پیش روی خود دارند؟
در این بحث می توان به مشکلاتی همچون قوانین متناقض، سختگیرانه و بی ثبات در تصمیم گیری ها
اشاره کرد. متأسفانه متولی اصلی در این مقوله همچنان نامشخص بوده و تولیدکنندگان در بحث تجارت خارجی مسیر مشخصی ندارند. برای همین درحال حاضر بهترین روش برای شروع صادرات به کشورهای دیگر بهره گیری از واسطه هاست. این واسطه ها درواقع میان صادرکننده و خریدار نقش پل ارتباطی را بازی می کنند. البته باید به این نکتۀ مهم نیز اشاره کرد که این نقش هماهنگ کنندگی درواقع به عهدۀ وزارت صمت، وزارت امور خارجه و اتاق بازرگانی است. این ناهماهنگی و در پاره ای موارد تناقضات آشکار در تصمیم گیری میان دستگاه های مختلف و نیز قوانین دست و پاگیر افت کیفیت را در اقدامات صادرکنندگان داخلی به بار می آورد. تمام این مباحث مؤید این مطلب است که تولیدکنندگان داخلی در عمل نمی دانند چگونه باید محصول خود را صادر کنند و در برقراری ارتباط صحیح کاری با تجار داخلی و خارجی دچار مشکل هستند.
نقش استاندارد را در صدور محصولاتی مانند محصول خود تا چه حد مفید و مؤثر می دانید؟ از نظر شما تولیدکنندگان برای نزدیک کردن استانداردهای محصول خود به استانداردهای روز دنیا چه فعالیت هایی را باید انجام دهند؟
از دید بنده قوانین سازمان استاندارد برای محصولات ما و همچنین محصولات مشابه با استانداردهای جهانی فاصله دارد. برای همین ما همواره در مجموعۀ خود فراتر از استانداردهای کشور به این موضوع نگاه کرده ایم تا بتوانیم محصولی که تولید می کنیم، کیفیتی فراتر از رقبا داشته باشد. برای رسیدن به استانداردهای جهانی در صنعت ما یکی از مسائل مهم نیاز به تکنولوژی روز دنیاست که با توجه به اوضاع تحریمی و نرخ ارز، تهیۀ این تکنولوژی بسیار سخت است. در تجارت جهانی یکی از راه های موفق واردات تکنولوژی است
که می تواند در کاهش هزینه های تولید محصول مانند منابع انسانی، انرژی و زیست محیطی نقش مهمی
ایجاد کند. درحال حاضر اگر صنایع کشور هنوز هم با تکنولوژی منسوخ شدۀ دنیا محصولی تولید می کنند، به کاهش بهره وری و افزایش قیمت تمام شدۀ محصول
در رقابت با تولیدکنندگان سایر کشورها منجر شده که صادرات را در عمل، تحت الشعاع خود قرار داده است.
بازار هدف صنایع تولید ساختمانی را بیشتر چه کشورهایی می دانید؟ نقش اتاق بازرگانی را در این روند چگونه ارزیابی می کنید؟
منطقۀ خاورمیانه بازار مناسبی برای محصولات ما بوده و در این بین کشورهای سوریه و عراق که به تازگی از بحران جنگ خارج شده و برای جبران ویرانی های حاصل از جنگ به دورۀ سازندگی وارد شده اند، می تواند بازار پرتقاضایی برای این محصولات باشند؛
از سوی دیگر کشورهای حاشیۀ دریای خزر نیز در بحث صنایع ضعیف بوده و نیازمند واردات مصالح ساختمانی هستند.
نقش تجارت خارجی را در رشد بهره وری صنایع تولیدی ساختمانی و در کل، صنایع کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
صنعت ساختمان به عنوان یکی از ستون های اصلی اقتصاد کشور به حساب می آید. این صنعت متأسفانه در چند سال گذشته دچار رکود شدیدی شده؛ به طوریکه تأثیر بدی بر لایه های مختلف آن گذاشته است. در صورت رونق صادرات محصولات ساختمانی بازارهای جدیدی در دسترس تولیدکنندگان قرار خواهد گرفت که به طور مستقیم میزان تولید و رشد بهره وری را در این صنایع افزایش خواهند داد. البته باید در نظر داشت رشد و بالندگی روزافزون این صنعت همراه با افزایش سطح درآمد جامعه بر تمام لایه های آن حتی صنایع مرتبط نیز تأثیر مثبتی خواهد گذاشت .
نقش کاهش ارزش پول ملی را در روند تجارت محصولات تولیدی صنایع ساختمانی به خارج از کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
کاهش ارزش پول ملی، کاهش قیمت تمام شدۀ محصول را نسبت به سایر کشورها به همراه دارد و این موضوع در اوضاع عادی می تواند سرمایه گذاران را به کشور جذب کند؛ ولی این اتفاق زمانی برای جامعه مفید است که کاهش ارزش پول به عنوان سیاستی کلان و در کنار زیرساخت های مناسب برای صادرات باشد؛ نه به عنوان بحرانی در کشور. زمانی که بحران کاهش ارزش پول ملی در کشور وجود دارد، نارضایتی در جامعه مستقیماً روی بهره وری کارکنان کارخانجات تأثیر داشته و بحران منابع انسانی را نیز به دنبال دارد.
نقش تجارت خارجی را در بهبود معیشت جامعه چگونه ارزیابی می کنید؟
یکی از شاخص های مرتبط با رفاه جامعه، شاخص تولید ناخالص داخلی کشورهاست. با توجه به اینکه تجارت خارجی باعث می شود تولید ناخالص داخلی افزایش یابد، می تواند بهبود اقتصاد و صنایع را نیز در پی داشته باشد. قطعاً بهبود وضعیت صنایع به رشد و ارتقای سطح معیشتی جامعه نیز منجر خواهد شد.
نقش حمل و نقل و لجستیک را در فرایند تجارت خارجی چگونه می بینید؟ راهکارهای شما برای بهبود آن چیست؟
برای پاسخ به این سؤال باید کشورهای پیشرفته را به عنوان نمونۀ واقعی بررسی کرد. باید دید طی سالیان اخیر چه میزان در بخش لجستیک سرمایه گذاری شده و این سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل و لجستیک ارتباط مستقیم با توسعه و پیشرفت جوامع دارد. در حال حاضر یکی از چالش های اصلی تولیدکنندگان نحوۀ ارسال محصول به سایر کشورهاست. کشور ما به علت موقعیت مناسبی که از لحاظ استراتژیک دارد، می تواند با تصمیمات مناسب برای همراه شدن با مسیر رو به رشد تجارت جهانی زمینه ساز ارتباط میان کشورهای مختلف و نیز ارتباطتجار داخل با سایر کشورها باشد.
در پایان به عنوان آخرین سؤال، موانع تحقق شعار مطرح شدۀ سال ۱۴۰۲ توسط مقام معظم رهبری را چه می دانید؟ پیشنهاد شما برای رفع این موانع چیست؟
شعار سال ۱۴۰۲ زمانی محقق می گردد که مسئولان دولتی در سیاست های خود تجدیدنظر کنند و در راستای
بهبود وضعیت اقتصادی جامعه گام بردارند. یکی از این راه ها که بهبود وضعیت اقتصاد را در پی دارد، ایجاد
ارتباط مناسب و واقعی با سایر کشورهاست. این امر می تواند در بحث تجارت خارجی و شکوفایی اقتصاد کشور
رونق بیافریند و البته میزان تورم را کاهش داده و رونق را هم به تولید بازگرداند. بدیهی است که با مشکلات
موجود در بخش صادرات نفتی و غیرنفتی و کسری بودجه ای که به دنبال خواهد داشت، رسیدن به این شعار کمی
دست نیافتنی باشد.
