انسان هزاران سال است که از آجر برای ساخت و ساز استفاده کرده است. تاریخچه آجر سفال به 7000 سال قبل از میلاد برمی گردد. آنها در جنوب ترکیه در محل یک سکونتگاه باستانی در اطراف شهر جریکو کشف شدند.
اولین آجر هایی که در مناطقی با آب و هوای گرم ساخته شدند، آجر های گلی بودند که برای سفت شدن در آفتاب خشک می شدند.
در مصر باستان آجر ها از مخلوط خاک رس با کاه ساخته می شدند. شواهد این امر امروزه در خرابه های هاراپا بوهن و موهنجودارو دیده می شود. نقاشی های روی دیوار های مقبره تبس، بردگان مصری را در حال مخلوط کردن، تلطیف کردن و حمل خاک رس برای آجرهای خشک شده در آفتاب به تصویر می‌کشد.
بزرگترین پیشرفت بشریت در حدود 3500 سال قبل از میلاد با اختراع آجر پخته شده بدست آمد. از این لحظه به بعد، آجر سفال ها را می توان بدون گرمای خورشید ساخت و به زودی در آب و هوای سردتر رایج شد.
رومی ها ترجیح می دادند آجر های خود را در بهار بسازند، سپس آنها را به مدت دو سال قبل از فروش یا استفاده از آنها ذخیره می کردند. آنها فقط از خاک رس سفید یا قرمز برای تولید آجر استفاده می کردند.
رومی ها به لطف کوره های متحرک موفق شدند آجر های پخته شده را به کل کشور معرفی کنند. اینها آجرهایی بودند که با علامت لژیونی که بر تولید آجر نظارت می کرد مهر خورده بود.
آجرهای رومی از نظر اندازه و شکل با سایر آجر های باستانی متفاوت بودند، زیرا معمولاً گرد، مربع، مستطیل، مثلث و مستطیل بودند. اندازه آجر های پخته شده در کوره 1 یا 2 فوت رومی در 1 فوت رومی و گاهی اوقات تا 3 فوت رومی با آجرهای بزرگتر می رسید.
رومی ها از آجر برای ساختمان های عمومی و خصوصی در سراسر امپراتوری روم استفاده می کردند. دیوارها، دژها، مرکز فرهنگی، طاق، طاق و روی قنات های خود را ساختند.
دروازه هرکولانیوم پمپئی و حمام های کاراکالا در رم نمونه هایی از سازه های آجری رومی هستند.
در دوره امپراتوری روم، رومیان هنر آجرسازی را در سراسر اروپا گسترش دادند و در دوره قرون وسطی و رنسانس به تسلط خود ادامه دادند.
هنگامی که امپراتوری روم سقوط کرد، هنر آجرسازی تقریباً از بین رفت و تنها در ایتالیا و امپراتوری بیزانس ادامه یافت. در قرن یازدهم، آجرسازی از این مناطق به فرانسه گسترش یافت.
در طول قرن دوازدهم آجرها از شمال ایتالیا به شمال آلمان بازگردانده شدند. این امر دوره گوتیک آجری را با ساختمان هایی که عمدتاً از آجر های سفالی قرمز پخته شده ساخته شده بودند ایجاد کرد.
نمونه های ساختمان های سبک گوتیک آجری را می توان در کشور های بالتیک مانند سوئد، دانمارک، لهستان، آلمان، فنلاند، لیتوانی، لتونی، استونی، بلاروس و روسیه یافت.
این دوره در مجسمه های معماری فیگولار که قبلاً از سنگ تراشیده شده بودند، کم است. در آن زمان خلق مجسمه های گوتیک از آجر تقریباً غیرممکن بود. اما می توان آنها را با استفاده از آجر های تقسیم شده در رنگ های مختلف، آجر های قرمز، آجر های لعاب‌دار و گچ آهکی سفید شناسایی کرد.
در نهایت آجر های سفارشی و شکلی معرفی شدند که می توانستند از مجسمه های معماری تقلید کنند.
در قرون وسطی، خاک رس برای ساخت آجر اغلب توسط کارگران با پای برهنه خمیر می شد. خشت را با فشار دادن آن به یک قاب چوبی که روی میز قرار داده بود، به صورت آجر در می آوردند که روی آن را با ماسه یا کاه پوشانده بودند تا از چسبیدن خشت جلوگیری شود. پس از اینکه خاک رس اضافی با چوب پاک شد، آجر از قاب خارج شد.
در انگلستان بقایای ساختمان ها ثابت می کند که هنر آجرسازی در زمان هنری هشتم بسیار پیشرفته بود. پس از آتش سوزی بزرگ لندن در سال 1666، شهر عمدتاً با آجر بازسازی شد.
آجر خشتی، که آجر خشک شده از خاک رس و کاه است، برای قرن ها در آمریکای مرکزی، به ویژه در مکزیک ساخته شده است. برخی از سازه های خشتی آزتک هنوز وجود دارند. یکی از نمونه ها هرم خورشید است که در قرن پانزدهم ساخته شده است.
آجرها از اقیانوس اطلس با مهاجران هلندی و بریتانیایی که تعدادی آجرپز در میان آنها بودند عبور کردند. در ویرجینیا سازه‌های آجری در اوایل سال 1611 ساخته شدند. در آن زمان آجرتراش‌ها معمولاً آجرها را در محل کار می‌ساختند. مشخص است که آجرها از ویرجینیا به برمودا در ازای دریافت غذا و نفت در سال 1621 حمل می شد.
بسیاری از آسمان خراش های اولیه آمریکا با آجر یا سفال پوشیده شده اند. 10 میلیون آجر برای ساخت ساختمان امپایر استیت صرف شده است.
در دوره‌های رنسانس و باروک، دیوارهای آجری نمایان کمتر و کمتر رایج شد، در نتیجه آجرکاری با گچ پوشانده شد. تنها در اواسط قرن 18، دیوارهای آجری دوباره محبوبیت خود را به دست آوردند.
آجر تا حدود سال 1885 با دست ساخته می شد. پس از وقوع انقلاب صنعتی، تاریخچه آجر سفال دستخوش تغییر شد. ماشین آلات آجرسازی معرفی شدند.
در نتیجه، تعداد خاک های رس که می توان به آجر تبدیل شد، بسیار افزایش یافت که بر ظرفیت تولید تأثیر گذاشت.
تولید آجر دست ساز تا 36000 آجر در هفته متغیر بود اما تا سال 1925 یک دستگاه آجرسازی روزانه 12000 آجر تولید می کرد.
از آنجایی که سازه های آجری می توانستند بسیار سریع تر و ارزان تر ساخته شوند، جایگزین مواد خام دیگر مانند سنگ یا سنگ شدند.
در طول رونق ساختمان در قرن نوزدهم، زمانی که سالانه بیش از 10 میلیارد آجر تولید می شد، بسیاری از شهرهای آمریکا مانند بوستون و نیویورک به آجر های محلی علاقه داشتند.
در لندن ویکتوریایی، به دلیل مه شدید، آجرهای قرمز روشن انتخاب شدند که ساختمان ها را بسیار بیشتر نمایان می کرد. اگرچه میزان رنگدانه قرمز در تولید آجر کاهش یافت، اما قرمز رنگ مورد نظر برای آجر باقی ماند و هنوز هم تا به امروز وجود دارد.
برخی از مشهورترین معماران قرن بیستم مانند لوکوربوزیه، اف ال رایت و لوئیس خان از آن استفاده کردند.
امروزه به غیر از چوب، به نظر می رسد که آجر از مصالح ساختمانی رایج استفاده می شود. در نتیجه معماری آجری و سفالی با پیشرفت چشمگیری در صنعت آجر در حوزه خود غالب است.
تاریخچه آجر سفال نیز از گذشته های دور در ایران وجود داشته است.
شوش و سیلک کاشان، بقایای کوره های آجر پزی مربوط به هزاره چهارم پیش از میلاد یافت شده است.
دوران هخامنشیان، آجر سفال به طور گسترده ای در ساخت کاخ ها آتشکده ها و سایر بناهای تاریخی استفاده می شد.
در دوران اسلامی، استفاده از آجر سفال در ایران همچنان ادامه داشت. در این دوره، آجر سفال به عنوان یک عنصر تزئینی نیز استفاده می شد.
در دوران معاصر، تولید آجر سفال در ایران به طور قابل توجهی افزایش یافته است. این امر به دلیل افزایش تقاضا برای آجر سفال در ساخت و ساز است.
امروزه استفاده از آجر به عنوان مصالح ساختمانی در سطح جهان همچنان رونق دارد و در انواع مختلف پروژه‌های ساختمانی به کار می‌رود. بیشترین استفاده از آجرها به ترتیب زیر انجام می‌شود:
آجر به عنوان یکی از مصالح ساختمانی اصلی در ساختمان‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در احیاء و ترمیم ساختمان‌های تاریخی و محافظتی نیز از آجرها استفاده می‌شود. این پروژه‌ها نیاز به حفظ همسازی با معماری اصیل دارند و آجرها انتخاب مناسبی برای این منظور هستند.
در برخی از ساختمان‌های تجاری و اداری نیز از آجرها برای ایجاد نماها و طراحی‌های زیبا استفاده می‌شود. آجرها به نمای ساختمان‌ها جلوه‌های زیبایی می‌بخشند و طراحی مدرن و سنتی را ترکیب می‌کنند.
آجرها برای پروژه های صنعتی و زیرساختی مانند پل‌ها، تونل‌ها و سد‌ها نیز به کار می‌رود. به دلیل مقاومت مکانیکی و پایداری خود، آجرها در این پروژه‌ها انتخاب مناسبی محسوب می‌شوند.
استفاده از آجر به علت ویژگی های فیزیکی، مقاومت مکانیکی، پایداری و زیبایی های آن همچنان از جایگاه ویژه ای در صنعت ساختمان ها برخوردار است و محبوبیت آن در پروژه‌های مختلف بسیار بالاست.
آجر سفال یک مصالح ساختمانی قدیمی و پرکاربرد است که مزایای زیادی دارد. آجرها بادوام، مقاوم در برابر آب، عایق حرارتی و صوتی و مقرون به صرفه است. آجر سفال در ساخت طیف گسترده ای از ساختمان ها و بنا ها استفاده می شود.
